Do czego służą wiertła udarowe?

Wiertła udarowe - do czego służą?

Do czego służą wiertła udarowe?

Wiertłami udarowymi wykonuje się otwory w mineralnych materiałach budowlanych: betonie, cegle i kamieniu. Do ich napędu, w zależności od rodzaju tych narzędzi, używa się udarowych wiertarek oraz wiertarko-wkrętarek i młotków elektropneumatycznych SDS-plus lub SDS-max.

Jak pracuje wiertło udarowe?

Wykonuje ono dwa połączone ze sobą ruchy:

cykliczny liniowy o niewielkiej amplitudzie w osi wiercenia
obrotowy

Pierwszy z ruchów służy wyłącznie do aplikacji uderzeń (udarów), czego skutkiem jest kruszenie materiału obrabianego. Jest on ruchem podstawowym, który umożliwia obróbkę budowlanych materiałów mineralnych (betonu, granitu itd.). Jak wiadomo, mają one bardzo zwartą i w niewielkim stopniu elastyczną strukturę krystaliczno-grudkową, która jest trudno skrawalna. Można je więc skutecznie obrabiać albo udarowo (krusząc), albo szlifując odpowiednim narzędziem o wysokiej twardości (np. ciąć tarczą diamentową).

Warto wiedzieć:

Dla skuteczności wiercenia udarowego najbardziej istotna jest wielkość energii udarów aplikowanych wiertłem. Im wyższa, tym szybciej możemy wiercić w twardych materiałach budowlanych.

Jak wspomniano, drugim rodzajem ruchu, który wykonuje wiertło udarowe, jest ruch obrotowy. Jest to ruch uzupełniający, aczkolwiek niezbędny, gdyż bez niego wiercenie jest niemożliwie. Powoduje on obracanie się w osi wiercenia widiowych ostrzy wiertła, które dzięki temu nadają wykonywanemu otworowi kształt walcowy. Ruch ten służy też do napędu rowków spiralnych wiertła, które transportują urobek z wnętrza otworu na zewnątrz. Jest to konieczne, aby nagromadzony urobek nie zatrzymał procesu wiercenia.

Rodzaje wierteł udarowych

Opracowano wiele rodzajów wierteł udarowych. Ich konstrukcja jest bardzo podobna, aczkolwiek zoptymalizowana do wielkości transmitowanej nimi energii udaru.

I tak, do aplikacji udarów o niewielkiej energii oraz dużej częstotliwości przystosowane są wiertła udarowe z uchwytem walcowym stosowane w udarowych wiertarkach i wiertarko-wkrętarkach. Natomiast do transmisji znacznie większej energii udarowej przeznaczone są wiertła z uchwytami SDS-plus i SDS-max wykorzystywane w młotowiertarkach i młotach kombi.

Średnice wierteł:

Wiertła spiralne:

z uchwytem walcowym - od 3 do 30 mm
z uchwytem SDS-plus – od 4 do 32 mm
z uchwytem SDS-max – od 12 do 52 mm

Wiertłami przebiciowymi wykonamy otwory o średnicy od 40 do 80 mm, natomiast koronami - od 40 do 155 mm.

rodzaje uchwytów — Rodzaje uchwytów mocujących w wiertłach udarowych: walcowy, SDS-Plus, SDS-Max

Oprócz nich mamy wiertła przebiciowe (spiralno-koronkowe) SDS-max i korony udarowe SDS-plus oraz SDS-max.

Wiertło przebiciowe

Wiertło z uchwytem SDS-max o średnicy 55 mm do przewiertów pod peszle i rury. Polecane szczególnie dla instalatorów.

KUP TERAZ

Wiertło koronowe SDS-plus

Korona o średnicy 80 mm wyposażona w 8 płytek skrawających wykonanych z wysokogatunkowych węglików spiekanych.

KUP TERAZ

Wiertło koronowe SDS-max

Korona o średnicy 68 mm wykonana ze stali węglowej odpornej na odkształcenia pod wpływem wysokiej temperatury.

KUP TERAZ

Typy wierteł udarowych

Wiertła udarowe z uchwytem walcowym

Składają dwuostrzowej widii, dwuzwojnej spirali, szyjki i walcowego uchwytu. Widia jest odpowiednio zaostrzona i zamocowana w stalowej głowicy wiertła z użyciem technologii lutowania przemysłowego. Dzięki temu ich połączenie jest zarówno wysoce wytrzymałe mechanicznie, jak i termicznie. Korpusy omawianych wierteł wykonuje się ze stali chromowo-molibdenowej, co umożliwia efektywne przenoszenie obrotów i energii udarowej oraz zapewnia narzędziom długą żywotność.

W wiertłach tych, jak już wspomniano, mamy walcowy chwyt służący do ich montażu w uchwytach udarowych wiertarek i wiertarko-wkrętarek. Omawiane narzędzia dostępne są w średnicach 3 - 30 mm i długościach całkowitych 50 - 600 mm.

Przeznaczone są do wiercenia w cegłach, murze oraz niezbyt twardym betonie, np. seria wierteł Yato od YT-4361 do YT-4385.

Wiertła udarowe SDS-plus i SDS-max

Warto wiedzieć!

Wiertła z mocowaniem SDS-plus i SDS-max stosuje się do wiercenia w betonie, żelbetonie, granicie i tym podobnych materiałach, do wiercenia otworów o średnicach od 4 do 32 mm i głębokości od 110 do 1000 mm (SDS-plus) oraz 12-52 mm i głębokości do 1200 m (SDS-max).

Wiertła te mają dwa (odpowiednio wyprofilowana monolityczna krawędź prosta), trzy (w układzie gwiazdowym) lub cztery ostrza (monolityczne w układzie krzyżowym), wykonane z węglików spiekanych z wyraźnie wyodrębnionym wierzchołkiem centrującym. Są one głęboko osadzone w stalowej głowicy i połączone z nią lutem przemysłowym, który odznacza się wysoką odpornością mechaniczną oraz termiczną.

Nieco inne wykonanie ostrzy mają wiertła SDS-max przeznaczone do wiercenia w kamieniu. W przypadku tych narzędzi dwa ostrza zastąpiono kołkami węglikowymi. Mają one zatem 2 ostrza krawędziowe i dwa kołkowe. Ostrza wykonuje się odpowiednich gatunków węglików spiekanych, bardzo twardych i mających strukturę gruboziarnistą, które są wysoce odporne na ścieranie i wykruszanie się.

Jak wspomniano, widiowe krawędzie ostrzy tworzą szpiczasty wierzchołek, którego zadaniem jest centrowanie osi otworu i umożliwienie dokładnie punktowego wiercenia. Można więc powiedzieć, że wiertła udarowe SDS-plus i SDS-max są ukształtowane dynamicznie, tak jak ostry grot. Dzięki temu umożliwiają bardzo efektywną pracę udarową i szybkie wiercenie w twardych materiałach budowlanych.

Bardzo ważnym elementem każdego wiertła SDS-plus i SDS-max jest jego monolityczny, stalowy korpus. Wyróżnia się w nim:

część czołową, która z ostrzami węglikowymi tworzy głowicę tych narzędzi
wewnętrzny rdzeń
spiralne rowki przeznaczone do odprowadzania urobku na zewnątrz wierconego otworu
szyjkę
uchwyt (SDS-plus lub SDS-max)

W narzędziach tych, w zależności od wykonania, stosuje się rowki spiralne 2+2-zwojne lub 2-zwojne. Rdzeń korpusu służy do transmisji energii udarowej do głowicy wiertła i tłumienia drgań. Musi on mieć odpowiednią sprężystość, aby nie dochodziło do nadmiernego rozpraszania energii udarowej i zmniejszenia szybkości wiercenia. Jak wiadomo, rozproszenie energii udarowej rośnie wraz z długością wiertła. Dlatego wiertłami o dłuższej części roboczej wierci się mniej efektywnie.

Warto wiedzieć!

Wiertła SDS-plus i SDS-max nie tylko powinno się dobierać, kierując się przede wszystkim kryterium średnicy wykonywanych otworów. Równie ważne jest kryterium ich głębokości, gdyż jego uwzględnienie umożliwia osiągnięcie maksymalnej wydajności pracy, co w warunkach komercyjnych ma bardzo istotne znaczenie.