Spis treści

• Rodzaje narzędzi do cięcia roślin
• Jak przycinać rośliny?
• Jakie rośliny przycinać wiosną?
• Najczęściej zadawane pytania

Istnieje kilka typów narzędzi przeznaczonych do przycinania roślin, z których każde ma swoje własne zastosowanie i specyficzne cechy. Istotne jest dostosowanie narzędzi do konkretnych zadań, co przyczynia się do efektywności prac ogrodniczych. Posiadając swój ogród warto zaopatrzyć się w kilka rodzajów sekatorów, nożyce do żywopłotu czy piłę lisicę. Każde narzędzie ma inne zastosowania! Jeden, nawet dobry sekator ogrodowy nie będzie odpowiedni do wykonania wszystkich prac pielęgnacyjnych.

Sekatory ogrodnicze

Sekatory są używane do cięcia średniej grubości gałęzi i pędów. Istnieją różne rodzaje sekatorów ogrodowych dostosowane do różnych potrzeb i rodzajów roślin. Warto znać ich zastosowanie, aby wiedzieć, jaki sekator wybrać.

• Do gałęzi zdrewniałych, suchych używamy sekatorów kowadełkowych, zaprojektowanych do odcinania twardych pędów. Stosowanie tego typu sekatora do zielonych części roślin po prostu powoduje ich uszkadzanie przez miażdzenie.
• Sekatorów z ostrzami mijającymi (sekatory nożycowe) używamy do zielonych czy półzdrewniałych części roślin. Tnąc tym rodzajem sekatora suche, twarde gałęzie szybko uszkodzimy narzędzie.

Może Ci się przydać:

Możemy również podzielić sekatory ze względu na średnicę cięcia:

• sekatory jednoręczne - używamy ich do małych gałęzi - średnio do średnicy 20 mm. Są to standardowe sekatory, które umożliwiają dokładne cięcia i są wygodne w użyciu. Szczególnym typem sekatora jednoręcznego jest sekator do zawiązków, który przeznaczony jest do precyzyjnego cięcia drobnych gałęzi i kwiatów.
• sekatory dwuręczne posiadają dwie rękojeści, co zapewnia większą siłę cięcia i umożliwia pracę z grubszymi gałęziami. Przyjmuje się, że przeznaczone są do gałęzi do średnicy 40 mm.

Niektóre modele sekatorów wzbogacone są o rozsuwane rękojeści. Tego typu sekatory teleskopowe umożliwiają wygodniejsze ciecie wyżej położonych gałęzi. Innym typem sekatora pozwalającego na cięcie wysoko rosnących gałęzi jest sekator gąsienicowy z piłą kabłąkową - wyspecjalizowane narzędzie do mocowania np. na trzonku.

Opisane wyżej narzędzia to sekatory ręczne. Narzędziem, które znacznie ułatwi i przyspieszy prace, jest sekator elektryczny akumulatorowy. Przyda się szczególnie, gdy posiadamy duży ogród ze znaczną ilością drzew i krzewów wymagających pielęgnacji. Dzięki zasilaniu akumulatorowemu zredukujemy zmęczenie dłoni i ramion, a ergonomiczny kształt i lekka konstrukcja umożliwi wygodne przycinanie przez dłuższy czas.

Piły ogrodowe

Do cięcia grubych gałęzi, konarów i pni drzew odpowiednie będą piły do drewna. W zależności od grubości materiału, który musimy pociąć i częstotliwości pracy zaleca się stosowanie pił ogrodniczych (tak zwanych lisic), pił kabłakowych lub pilarek łańcuchowych.

Do cięcia gałęzi powyżej 40 mm nie użyjemy sekatora - odpowiednia będzie piła lisica. Jest to niewielka piła z ergonomiczną rękojeścią, która zapewnia wygodę użytkowania. Nazwa "lisica" pochodzi od charakterystycznego kształtu, który przypomina lisi ogon. Lisice mają ostrze ze specjalnie profilowanym uzębieniem idealnym do cięcia gałęzi.

Do bardzo grubych gałęzi, konarów i pni stosujemy piły kabłąkowe. Są to solidne piły z brzeszczotem umieszczonym w metalowym kabłąku. Taka konstrukcja zapewnia dużą siłę cięcia, dzięki czemu ten typ piły może być wykorzystywany również do cięcia drewna opałowego.

Pilarki łańcuchowe są napędzane silnikiem i wyposażone w łańcuch z ostrzami. Są przeznaczone do szybkiego cięcia grubych gałęzi, pni i drzew oraz do cięcia drewna opałowego. Wymagają więcej doświadczenia i dużej uwagi podczas pracy. Pilarki łańcuchowe mogą być wyposażone w silniki spalinowe, ale również zasilane sieciowo lub akumulatorowo. W ofercie dostępne są również mini pilarki, które doskonale sprawdzą się np. do szybkiego podcinania gałęzi drzew.

Może Ci się przydać:

Nożyce do żywopłotu

Do krzewów i żywopłotów polecamy nożyce do żywopłotów, które mogą posiadać nóż prosty lub falisty, ułatwiający chwytanie gałązek przez ostrze, przez co praca jest bardziej efektywna. Długie ostrze nożyc pozwoli nie tylko na przycięcie gałązek, ale również na nadawanie krzewom i żywopłotom odpowiedniego kształtu.

Rodzaje nożyc do żywopłotu:

• nożyce ręczne: są lekkie i łatwe w użyciu, ale wymagają większej siły fizycznej. Idealne do małych żywopłotów;
• nożyce elektryczne: zasilane są prądem i zapewniają większą moc i wydajność. Idealne do dużych żywopłotów;
• nożyce akumulatorowe: zasilane są baterią, co zapewnia swobodę ruchów bez plączących się kabli;
• nożyce spalinowe: zapewniają dużą moc. Idealne do dużych i gęstych żywopłotów.

Przy wyborze nożyc do żywopłotu należy wziąć pod uwagę wielkość żywopłotu czy krzewów, które mamy w ogrodzie. Do niewielkich krzewów i małego żywopłotu wystarczą nożyce ręczne. Natomiast przycinanie dużego i gęstego żywopłotu będzie męczące i czasochłonne, gdy będziemy wykonywać tę pracę zbyt małymi nożycami. Warto zdecydować się w tym przypadku na narzędzia zasilane elektrycznie lub spalinowo.

Jeśli rośliny są wysokie, dobrym wyborem będą ręczne nożyce z teleskopowo rozkładanymi rękojeściami, a w przypadku narzędzia elektrycznego - nożyce do żywopłotu na wysięgniku.

Wiosną przycinamy przede wszystkim krzewy i drzewa. Takie przycinanie powinno być wykonywane co roku, aby zachować prawidłowy kształt roślin i zapewnić obfity plon. Najlepszym czasem na przycinanie jest wiosna, przed rozpoczęciem wegetacji. Wtedy rośliny są jeszcze w stanie spoczynku, a rany po przycięciu szybciej się goją.

Jak przycinać drzewa i krzewy?

• Usuń uschnięte i chore gałęzie: zaczynaj od usunięcia wszystkich uschniętych, chorych i uszkodzonych gałęzi. Użyj do tego celu ostrych i czystych nożyc do gałęzi lub sekatora ogrodowego, aby uniknąć uszkodzenia zdrowych części drzewa.
• Skróć gałęzie, które są zbyt długie lub przekraczają granice drzewa. Skracanie gałęzi powinno być wykonane tak, aby zachować naturalny kształt drzewa i zapewnić mu odpowiednią wentylację.
• Usuń gałęzie skrzyżowane i rosnące w głąb korony: usuń wszystkie gałęzie, które skrzyżowane są ze sobą lub rosną w głąb korony drzewa. Takie gałęzie mogą powodować zacienienie i utrudniać dostęp powietrza do wnętrza korony.
• Kształtuj koronę: kształtuj koronę drzewa tak, aby była rozłożysta i dobrze oświetlona. Usuń gałęzie rosnące pionowo w górę i pozostaw te, które rosną pod kątem.
• Zadbaj o rany: Po cięciu gałęzi powstają rany, które należy zabezpieczyć przed chorobami i szkodnikami. Możesz użyć do tego celu specjalnego maści do ran drzewnych lub wosku sadowniczego.
• Usuń liście i owoce: Na koniec usuń wszystkie liście i owoce, które pozostały na drzewie po zimie. To zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników.

Wiosną przycinamy drzewa owocowe, takie jak jabłonie, grusze, czereśnie czy wiśnie, warto również przyciąć drzewa i krzewy iglaste, takie jak świerki, jałowce czy sosny. Do krzewów wymagających przycięcia należą krzewy ozdobne, np. różaneczniki, azalie czy berberysy oraz krzewy owocowe, np. porzeczki, agrest, jeżyny czy maliny.

Cięcie roślin ozdobnych

Dość częstą przypadłością jest brak cięcia w naszych ogrodach roślin ozdobnych. One również wymagają naszej uwagi. Nie robiąc cięć pielęgnacyjnych pozwalamy zawładnąć, zwłaszcza przy małych przydomowych ogrodach, naszą przestrzenią. Rośliny nieadekwatnie rozrośnięte w naszym ogrodzie wyglądają nieestetycznie i zagłuszają się wzajemnie. Cięcie wiosenne pozwala również poprawić ogólną estetykę ogrodu oraz zachęca do rozwoju nowych pędów i gałęzi. Zbyt wybujałe pędy, gałęzie zabierają uroku danej roślinie. Nie bójmy się ciąć drastycznie nawet wieloletnich roślin. Cięcie spowoduje zagęszczenie rośliny, jej odmłodzenie oraz, przy roślinach kwitnących, wzmocnienie kwitnienia. Zasadami, jakimi powinniśmy się kierować przy cięciu, zarówno przy drzewach, jak i krzewach owocowych: usuwamy wszystkie chore, krzyżujące, czy zabierające przestrzeń gałęzie.

Pamiętajmy o przycinaniu żywopłotów (zwłaszcza przed wypuszczeniem pierwszych listków przez krzewy kwitnące, jak tawuła), spowoduje to zagęszczenie naszych krzewów i poprawi ich estetykę.

Cięcie winorośli

Do wiosennego cięcia roślin owocowych zalicza się również cięcie winorośli. Ich cięcie to istotna praktyka, która ma na celu zapewnienie optymalnego wzrostu i owocowania roślin. Róbmy to jak najszybciej, przed pączkowaniem, ponieważ pojawi się zjawisko znane jako „płacz w winorośli”, „płacz łozy”. Taka sytuacja ma miejsce, gdy winorośl zaczyna wypuszczać swoje soki wczesną wiosną, a została przycięta zbyt późno. Roślina wówczas wypuszcza zbyt dużo soków i marnuje swoją energię witalną na ścięte pędy, zamiast wypuszczać pędy nowe. Cięcie winorośli możemy wykonać nawet przy końcówce zimy, przy słonecznej suchej pogodzie.  Ostatecznym terminem jest marzec. Przy winogronach występuje jeszcze późne wiosenne cięcie, w maju pielęgnacyjne, oraz letnie aby poprawić jakość i wielkość owoców.

Przycinanie traw na wiosnę

Trawy w ostatnich latach królują w naszych ogrodach oraz jako nowoczesna aranżacja przestrzeni publicznej. One również wymagają przycinania wiosną, aby zachować piękny wygląd i zdrowie. Cięcie traw ozdobnych powinno być przeprowadzone do pierwszej połowy kwietnia, a dobrym wskaźnikiem odpowiedniej pory jest pojawienie się młodych pędów w środku kępki. Przydatne jest również zapoznanie się z potrzebami i cechami charakterystycznymi dla naszych ozdobnych traw ogrodowych. Trawy tniemy na wysokości 5 - 10 cm.

Może Ci się przydać:

Przycinanie hortensji

Hortensje bukietowe i krzewiaste - oba gatunki wymagają wiosennego cięcia. Te rośliny kwitną na pędach jednorocznych. Jeśli preferujemy duże, okazałe kwiatostany, wtedy hortensję krzewiastą przycinamy dość nisko – nad drugim, trzecim oczkiem.

Hortensję ogrodową natomiast, ze względu na to, że ten kwitnie na pędach ubiegłorocznych, należy przycinać ostrożnie, ponieważ niewłaściwe przycinanie może skutkować brakiem kwitnienia. Te hortensje możemy przyciąć po kwitnieniu, bądź na przedwiośniu usuwając kwiatostany.

Gatunków roślin ozdobnych jest mnóstwo, a cięcie roślin w naszych ogrodach i ogródkach nie jest czynnością skomplikowaną. Warto jednak dokładniej poznać techniki cięcia różnych roślin. Pomocna w tym będzie fachowa literatura lub wartościowe materiały video.